6 Απριλίου 2019

http://eprl.korinthos.uop.gr/BlogsPortal/mps2018/2018/06/04/%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CE%B4%CF%85%CE%BA%CF%84%CE%B9%CE%BF-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CF%84%CE%B5%CF%87%CE%BD%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CF%83%CF%84%CE%B1-%CF%87%CE%B5%CF%81%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CF%89/
ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ 

ΣΤΑ ΧΕΡΙΑ ΤΩΝ ΔΑΣΚΑΛΩΝ

Η αυξανόμενη επιρροή της τεχνολογίας σε κάθε κοινωνία είναι δύσκολο να αγνοηθεί. Πρόκειται για μια φυσική και οργανική διαδικασία που ανανεώνεται συνεχώς και εντατικοποιείται.
Η τεχνολογία εξελίσσεται εκθετικά και σταδιακά διαπερνά όλες τις δομές της κοινωνίας, συνδέεται όλο και περισσότερο με το σχολικό γίγνεσθαι, διαφοροποιώντας και διευρύνοντας την ακαδημαϊκή εμβέλεια των εμπλεκομένων.
Λέξεις κλειδιά: τεχνολογία, διαδίκτυο, δάσκαλοι
Είναι γεγονός ότι οι νέες γενιές ζουν μέσα στην τεχνολογία και το διαδίκτυο είναι η κινητήρια δύναμη πίσω από την αλληλεπίδραση με αυτήν. Έχουμε ήδη περάσει το στάδιο όπου η χρήση της τεχνολογίας υπέρ της εκπαίδευσης θα είναι θέμα επιλογής και έχει καταστεί μονόδρομος για εκείνα τα σχολεία που επιδιώκουν να ξεχωρίζουν και να βρίσκονται στις πρώτες επιλογές των σπουδαστών. Γιατί λοιπόν να μην χρησιμοποιηθεί αυτή η έξη από τους δασκάλους στην τάξη;
Όπως ανέφερε ο Ruben Saldanha, Διευθυντής Τεχνολογίας της Intel, «Η τρέχουσα εκπαίδευση είναι σαν να πετάς με αεροπλάνο. Πρέπει να καθίσουμε, να σφίξουμε τη ζώνη και να απολαύσουμε το ταξίδι”.
Η δέσμευση για τη χρήση τεχνολογικών μέσων στην εκπαίδευση αποτελεί ήδη προϋπόθεση για τα σχολεία που επιθυμούν να υπερέχουν στην καινοτομία και να ενημερώνονται με τις πιο σύγχρονες παιδαγωγικές τάσεις. Η χρήση της τεχνολογίας είναι ήδη μια επείγουσα ανάγκη, αναγνωρισμένη από κάθε εκπαιδευτικό που είναι ενημερωμένος με τις τελευταίες τάσεις στον τομέα, οι περισσότεροι λοιπόν εκπαιδευτικοί, έχοντας επίγνωση της σπουδαιότητας των ψηφιακών εργαλείων για τους νέους, αναζητούν τις καλύτερες στρατηγικές δράσης για την εφαρμογή τους στην τάξη.
Η απλή χρήση τεχνολογικών εργαλείων στο σχολείο, ως αυτοσκοπός, δεν είναι ακριβώς ο στόχος που τίθεται στο εκπαιδευτικό σύστημα, ως εκ τούτου, αξίζει να αναρωτηθούμε, να ερευνήσουμε και να πειραματιστούμε για να μάθουμε με ποιους τρόπους μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την τεχνολογία για να βελτιώσουμε αποτελεσματικά τη μάθηση έτσι ώστε να την εισαγάγουμε στα σχολεία μας αλλά και να την χρησιμοποιήσουμε κατάλληλα με τον πιο παραγωγικό τρόπο.
Πρέπει ωστόσο να συνειδητοποιήσουμε ότι ο τρόπος με τον οποίο πρέπει να χρησιμοποιηθεί αυτός ο πόρος, θα πρέπει να χρησιμοποιείτε με γνώμονα την βελτίωση των μαθητών και των διαδικασιών εκπαίδευσής τους.
Για να μην καταστεί η τεχνολογία αυτοσκοπός λοιπόν, πρέπει να μελετήσουμε τους καλύτερους τρόπους χρήσης της έτσι ώστε να προσφέρουμε οφέλη στους εκπαιδευτικούς και τους σπουδαστές, αυξάνοντας το κίνητρο και των δύο στην τάξη.
Η έλλειψη ενδιαφέροντος παραδείγματος χάριν για την ανάγνωση είναι ένα σημαντικό πρόβλημα στα σχολεία σήμερα, ορισμένοι μάλιστα συνδέουν αυτό το πρόβλημα με τη χρήση σε μεγάλο βαθμό εκ μέρους των μαθητών της τεχνολογίας, ωστόσο, θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουν το ψηφιακό σύμπαν για να ενθαρρύνουμε τη συνήθεια της ανάγνωσης με διάφορους τρόπους.
Συχνά το αποτέλεσμα της υπερπροσφοράς των πληροφοριών είναι η γνωστική υπερφόρτωση των μαθητών, που εκφράζεται από αίσθηση ανικανοποίητου, αποστροφή από το διάβασμα και τέλος έλλειψη ενδιαφέροντος (Χαλκίδης κ.α., 2009).
Το να μπορούν να διαβάσουν σε tablet, smartphones, οθόνες ηλεκτρονικού υπολογιστή, εκτός από το ότι είναι πολύ πρακτικό, είναι ένας πολύ έξυπνος τρόπος για να παρακινηθούν οι νέοι να ανοίξουν μια πόρτα στον κόσμο της ανάγνωσης. Ορισμένες εφαρμογές έχουν τη δυνατότητα να συμβουλεύονται λεξικά μέσα από τα ίδια τα ψηφιακά βιβλία, υπάρχουν ηλεκτρονικές βιβλιοθήκες που μπορεί ο μαθητής να διαβάσει και να ενημερωθεί δωρεάν.
Μια άλλη ιδέα είναι η χρήση ηχητικών βιβλίων, τα οποία βοηθούν μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες να απολαμβάνουν τη γοητεία ενός βιβλίου.
Οι εκπαιδευτικοί μπορούν να εκμεταλλευτούν την τεχνολογία για να κάνουν την ανάγνωσης πιο ενδιαφέρουσα παρακολουθώντας ταινίες, κριτικές βίντεο, συνεντεύξεις συγγραφέων, πραγματοποιώντας διάφορες έρευνες, διαβάζοντας σχόλια γραμμένα από οπαδούς σειρών δημοφιλών βιβλίων όπως το Άρχοντας των δαχτυλιδιών, Harry Potter), κλπ.
Ένας καλός τρόπος εκμετάλλευσης της τεχνολογίας και επικοινωνίας με τους μαθητές έξω από την τάξη, είναι η δημιουργία ενός blog. Μέσω αυτού του καναλιού επικοινωνίας, μπορούν να δημοσιεύονται κείμενα σχετικά με τα μαθήματα, σημαντικές για το σχολείο ημερομηνίες μέσα στο έτος και να δίνετε στους μαθητές χώρος ελεύθερης έκφρασης. Επιπλέον, το blog θα διευκόλυνε και θα ανέπτυσσε την έννοιας της ομαδικής εργασίας και της παραγωγής έργου με βάση τη συνεργασία.
Η συνεργασία των εκπαιδευομένων, είναι μία από τις ισχυρότερες πτυχές της μαθησιακής ανάπτυξης, σύμφωνα με τον Hargadon (2009).
Άλλωστε η διαπίστωση πως οι νέοι μαθαίνουν πολύ πιο εύκολα μέσα από δραστηριότητες οι οποίες σχετίζονται με τη διασκέδαση και τη δημιουργική συμμετοχή σε κοινωνικά δίκτυα αποτελεί ισχυρό κίνητρο ένταξης των κοινωνικών δικτύων στην διαδικασία μάθησης (Σ. Κίργινας, 2012).
Για τον εκπαιδευτικό, η εντατικοποίηση της σπουδαιότητας αυτού του τύπου της εκπαιδευτικής γλώσσας αυξάνει το ενδιαφέρον των σπουδαστών για μάθηση και συμμετοχή.
Τα ψηφιακά βιβλία δεν είναι πλέον καινοτομία, η διαθεσιμότητα δυναμικών ψηφιακών μορφών, για παράδειγμα, το HTML5 αντί για ένα απλό PDF, τα οποία επιτρέπουν την επίλυση των ασκήσεων και την αλληλεπίδραση με το περιεχόμενο δίνουν μία δυναμική μορφή στη μάθηση και θα ήταν πολύ χρήσιμα στην εκπαιδευτική διαδικασία.
Τα εικονικά περιβάλλοντα επιτρέπουν στους μαθητές να δοκιμάσουν νέους τρόπους αλληλεπίδρασης επιλύοντας ασκήσεις, παρακολουθώντας βίντεο, διασκεδάζοντας με παιχνίδια κ.λπ., όλα με στόχο τη βελτιστοποίηση της μάθησης.
Η τεχνολογία μπορεί να ενισχύσει την αντιληπτική συλλογιστική. Η χρήση ορισμένων παιχνιδιών σε ταμπλέτες ή υπολογιστές συμβάλλει στην αύξηση της αντίληψης των παιδιών για τα χρώματα και τα μεγέθη, ενισχύοντας την ανάπτυξη της μνήμης και της ευαισθησίας.
Η σύνδεση εικόνων με τη μαθησιακή διαδικασία ευνοεί την κατανόηση σημαντικών εννοιών στη διδασκαλία. Η οπτική απεικόνιση του ανθρώπινου σώματος στη μελέτη της βιολογίας, η εικονική περιήγηση σε μέρη σχετικά με ιστορικά γεγονότα, πολιτιστικά μνημεία, μακρινούς τόπους, η οπτικοποιημένη γνωριμία επιστημονικών ανακαλύψεων, τα εν λόγω θέματα μπορούν να προσελκύσουν την προσοχή και να διευκολύνουν τη συγκέντρωση των μαθητών. Οι εικόνες επικοινωνούν πιο άμεσα και αντικειμενικά από τις λέξεις.
Ένα παιχνίδι υπολογιστή που απαιτεί από το παιδί να σχεδιάζει στρατηγικές, βοηθά στην ανάπτυξη λογικών συλλογισμών, εκπαιδευτικών αποφάσεων και ενισχύει δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων. Η χρήση διαφόρων τεχνολογικών πόρων βοηθά στην ανάπτυξη πολλαπλών δεξιοτήτων.
Πολλές τεχνολογικές συσκευές και μέσα, ανταποκρίνονται γρήγορα στην απλή αφή, προτρέποντας το παιδί να ακολουθήσει την ταχύτητα των ενεργειών του. Αυτός ο τρόπος λειτουργίας, βοηθά να σκέφτεται έξυπνα, με λογικό τρόπο και να αποκτά ευελιξία στη συλλογιστική. Κοινωνικά δίκτυα όπως το facebook ή τα wikis στα οποία ανταλλάσσονται πληροφορίες, γίνονται συζητήσεις και εκφράζονται απόψεις καλλιεργούν την ευρυμάθεια και την συνεργατική μάθηση. Οι χρήστες του Facebook διαμοιράζονται στοιχεία εκπαιδευτικών μεθόδων που χρησιμοποιούνται στην παραδοσιακή τάξη τα οποία δημιουργούνται από την αλληλεπίδραση των χρηστών σε ένα καλά δομημένο κοινωνικό πλαίσιο μάθησης (Mason 2006). Σύμφωνα με τον Wagner, τα Wikis είναι η πιο συνεργατική μέθοδος μάθησης που μπορεί να υπάρξει. Όλοι συμμετέχουν σε όλα, επεξεργάζονται, προσθέτουν, αφαιρούν, συμπληρώνουν, σχολιάζουν (Τερζίδου κ.α.2009).
Χρησιμοποιούνται επίσης για την υποβολή ερωτήσεων από τους μαθητές προς τον καθηγητή, αλλά και τους συμμαθητές τους, καθώς και για τη λήψη αποφάσεων που αφορούν την τάξη, μέσω απαντήσεων των μαθητών σε ερωτηματολόγια που δημιουργεί ο καθηγητής (Τζωρτζάκης,2007). Αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να καθοδηγήσουμε και να τονώσουμε αυτή την εμπειρία για να απολαύσουμε τα ανάλογα κέρδη.
Κατά την διάρκεια του μαθήματος μέσω ενός κοινωνικού δικτύου, ο εκπαιδευτής θα πρέπει να καθορίσει κανόνες για την ορθή λειτουργία της τάξης, διότι, η ενεργή συμμετοχή και συμβολή του καθηγητή είναι σημαντική στο να διατηρηθεί η συμμετοχή και τα κίνητρα των μαθητών στις διαδικτυακές συζητήσεις (Anderson et al., 2001)
Η εξοικείωση των μαθητών με το διαδίκτυο και την τεχνολογία, από τη μικρή κιόλας ηλικία, είναι σύμμαχος στην αποστολή που θα αναλάβουν να φέρουν σε πέρας μέσα στις σχολικές αίθουσες. Όταν χρησιμοποιούμε την τεχνολογία στην τάξη, οι μαθητές είναι πιο ευτυχισμένοι και περισσότερο πρόθυμοι να μάθουν καθώς η τεχνολογία αποτελεί μια ευχάριστη συνήθειά τους και έξω από το σχολείο, έτσι όταν χρησιμοποιείτε στο εκπαιδευτικό περιβάλλον αυξάνει την αφοσίωση και το επίπεδο ικανοποίησης των μαθητών. Οι εκπαιδευτικοί, με τη σειρά τους, μπορούν να δοκιμάσουν νέους τρόπους διδασκαλίας, να εργαστούν, να σχεδιάσουν και να προσαρμόσουν εκείνους που λειτουργούν καλύτερα για κάθε τάξη.
Το διαδικτυακό περιβάλλον παρέχει πολλούς τρόπους για να μεταφέρει ο δάσκαλος το εκπαιδευτικό υλικό διαφεύγοντας από τις παραδοσιακές μορφές. Οι εφαρμογές, οι ιστότοποι και τα παιχνίδια είναι εξαιρετικά εργαλεία για την πρόσληψη γνώσεων με καινοτόμο τρόπο.
Με την ανανέωση των μορφών διδασκαλίας, ο άμεσος προβληματισμός είναι η αύξηση της δεκτικότητας των μαθητών. Στην πράξη μπορούμε να δούμε ότι η αλληλεπίδραση στην τάξη αυξάνεται και ενθαρρύνετε η συνεργασία μεταξύ τους. Οι κοινές δραστηριότητες όπως οι ομαδικές εργασίες δημιουργούν μια δυναμική σε ένα περιβάλλον που ενθαρρύνει τη χρήση νέων εργαλείων. Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας της Mason (2006), αν υπάρχει ο σωστός προγραμματισμός και η υποστήριξη από τους εκπαιδευτές, οι εκπαιδευόμενοι μπορούν να αφομοιώσουν και να κατανοήσουν καλύτερα το διδαχθέν αντικείμενο.
Το διαδίκτυο ως γνωστόν είναι ένα χάος πληροφοριών και συχνά μέσα σε αυτό ο μαθητής μπορεί να χαθεί και να αποπροσανατολιστεί. Είναι αμφίβολο λοιπόν αν η ελεύθερη πλοήγηση και αναζήτηση αρκεί για να οδηγήσει στη μάθηση¨ (Hammond & Allison, 1989)
Το διαδίκτυο, χωρίς αμφιβολία, περιέχει ένα τρομακτικό αριθμό από λανθασμένες πληροφορίες, κακογραμμένα κείμενα, προκατειλημμένες αναφορές και πηγές ενημέρωσης που μπορεί να καταλήξουν να μπερδέψουν αλλά και να οδηγήσουν σε αχαρτογράφητα μονοπάτια τους σπουδαστές που προσπαθούν να αναπτύξουν κριτική σκέψη.
Ωστόσο, είναι αναμφισβήτητο ότι, υπάρχει επίσης ένα πλήθος από πολύ ενδιαφέρουσες πηγές, οι οποίες μπορούν να συμβάλουν στον εμπλουτισμό της γνώσης των μαθητών και στην ενίσχυση ερευνών από μέρους τους με μοναδικές και πλήρεις απόψεις, επομένως, είναι πολύ παραγωγικό το γεγονός ο δάσκαλος να επιδιώκει να γνωρίσει τις πιο αξιόπιστες τοποθεσίες στους σπουδαστές, βοηθώντας τους να αναγνωρίσουν μόνοι τους τις ενδείξεις ότι ένα κείμενο είναι σχετικό και αξιόπιστο όπως:
Σελίδες πανεπιστημίων, όπου οι μαθητές μπορούν να βρουν ακαδημαϊκά άρθρα για διάφορα θέματα.
Τα site του δημόσιου τομέα, τα οποίο περιέχουν μια τεράστια ποικιλία αξιόπιστων πληροφοριών.
Δωρεάν ψηφιακά περιοδικά που χρηματοδοτούνται από πανεπιστήμια και οργανισμούς προώθησης της έρευνας.
Επίλογος
Η τεχνολογία είναι μέρος της καθημερινής ζωής για μεγάλο μέρος της κοινωνίας και ο ρόλος που παίζει στη ζωή μας είναι πολυσύνθετος. Από τη μία πλευρά, η υπερβολική χρήση της μπορεί να φέρει άσχημες επιπτώσεις, από την άλλη, μπορεί να αποτελέσει ένα ισχυρό σύμμαχο στη γνωστική ανάπτυξη, συμβάλλοντας στη σχολική επίδοση και την κατάρτιση των δεξιοτήτων που θα αποδειχθεί σημαντική στα μετέπειτα στάδια της ζωής. Σε έναν κόσμο όπου η τεχνολογία αποτελεί μέρος της καθημερινής ζωής και ειδικά των νέων γενεών, ο ρόλος του σχολείου είναι να ενθαρρύνει τους μαθητές να αξιοποιήσουν στο έπακρο αυτό το σενάριο. Η προετοιμασία τους για το «μέλλον» είναι μία από τις μεγαλύτερες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν σήμερα στο σχολικό περιβάλλον και συγχρόνως καθιστά αυτή την αποστολή τόσο σημαντική για τα σχολεία που θέλουν να υπερέχουν. Εναπόκειται στους εκπαιδευτικούς και τους διευθυντές σχολείων να αξιολογήσουν τα αποτελέσματα και τις πιθανές βελτιώσεις στη διαδικασία.